360thitruong.com Tạp Chí Thông Tin Thị Trường
Thiện nguyện – Tình nguyện – Công tác xã hội hay Phát triển cộng đồng…
Hiện nay, có rất nhiều các CLB, tổ chức thiện nguyện tự nhận định hoạt động của họ là phát triển cộng đồng hay công tác xã hội…
Tuy nhiên, rất nhiều người hoạt động thiện nguyện – thậm chí là những người có kinh nghiệm vẫn chưa thể phân biệt được giữa Thiện nguyện và Tình nguyện, đó là chưa kể đến việc không hiểu về các khái niệm Hoạt động xã hội và Phát triển cộng đồng.
Vâng, vậy Thiện nguyện là gì???
– Bản chất cốt lõi của hoạt động Thiện nguyện là việc “cho”.
– Phân tích theo khía cạnh kinh tế học, đây có thể xem như việc chúng ta đi phân bố lại các nguồn lực của xã hội.
– Đơn giản hơn, đây là việc chúng ta mang những giá trị vật chất và tinh thần đến với các hoàn cảnh khó khăn trong xã hội.
Thử làm một phép tính nhỏ nhé!
– Dân số Việt Nam là 88 triệu người – 10% là người nghèo – trong đó có hơn 150.000 trẻ em mồ côi không nơi nương tựa (con số này dựa trên chuẩn nghèo của VN, nếu tính bằng chuẩn nghèo của thế giới thì con số thực tế lớn hơn rất nhiều).
– Tiếp theo, tháp nhu cầu của Maslow chỉ ra rằng: Con người có 5 lại nhu cầu chính – Và trên quan điểm cá nhân, đối với người nghèo – nhu cầu quan trọng nhất đối với họ là nhu cầu về thể lý: ăn, uống, sinh sống…
Vậy để có thể đáp ứng nhu cầu cơ bản nhất của hơn 10% dân số sẽ cần bao nhiêu nguồn lực của xã hội và bao nhiêu CLB, tổ chức thiện nguyện?
Các giá trị vật chất mà các CLB này mang đến sẽ thỏa mãn được nhu cầu của họ trong bao lâu – 1 ngày, 2 ngày, 3 ngày…
Đay là đáp án cho câu hỏi “Tại sao hiện nay có rất nhiều CLB, tổ chức thiện nguyện nhưng vẫn không thể giải quyết được vấn đề của xã hội?”
Từ đây, chúng ta có thể thấy rõ các hoạt động Thiện nguyện chỉ mang tính chất nhất thời – không thể gọi là các Hoạt động công tác xã hội – và càng không phải là các hoạt động Phát triển cộng đồng.
Sai ở cách dùng từ – Việc dùng từ ngữ quá “vĩ đại” so với hoạt động mà các bạn đang làm sẽ mang đến một sự tự mãn nhất định – Vì thế, xin nhắc lại một lần nữa, “THIỆN NGUYỆN CHỨ KHÔNG PHẢI PHÁT TRIỂN CỘNG ĐỒNG”.
Tiếp theo, tôi xin chia sẻ về các giá trị tinh thần.
Hiện nay, rất nhiều CLB, tổ chức thiện nguyện ra đời như một xu hướng nhất định của xã hội. Và mỗi khi đến những dịp nào đó, rất nhiều chương trình được tổ chức để hướng đến những mảnh đời khó khăn.
Và sau mỗi chương trình thiện nguyện như vậy, có bao giờ bạn tự đặt những câu hỏi như sau:
“Ngày mai, họ sẽ ra sao?”
“Tương lai họ sẽ như thế nào?”
“Họ sẽ phát triển bằng cách nào?”
“Cuộc đời họ sẽ thay đổi?”
…
Thay vào đó là những câu như thế này (Thường thấy trên facebook nhất):
“Bây giờ mình mới tìm thấy giá trị cuộc đời…”
“Cuộc sống mình ý nghĩa quá…”
“Chương trình vui quá…”
“Ôi, mình sẽ không bao giờ quên được…”
Đây cũng là một cách mà các bạn bày tỏ những cảm xúc nhất thời của mình – và cũng là đặc điểm dễ nhận biết nhất của các hoạt động thiện nguyện. Bởi khi chúng ta đã làm phát triển cộng động, cảm xúc cá nhân chỉ là thứ yếu – cảm xúc của cộng đồng mới là quan trọng.
Đề cập lại về những cảm xúc ở trên, vậy thì theo bạn thế nào là ý nghĩa? Thế nào là giá trị? Thế nào là vui?…
Nếu như cuộc sống của bạn phải đợi đến khi tham gia vào các hoạt động này thì mới ý nghĩa, mới giá trị; vậy thì thường ngày cuộc sống của bạn là vô vị, vô nghĩa à, nói nặng hơn thì chẳng lã cuộc sống của bạn là “vứt đi” à?
Vậy thì chẳng lẽ trong trường hợp này, Thiện nguyện là cách thức để cuộc sống bạn ý nghĩa hơn???
Theo quan điểm cá nhân của tôi, mỗi cá nhân tồn tại trong xã hội đều có một giá trị riêng biệt, và chỉ cần mỗi ngày chúng ta sống thật tốt và trách nhiệm hơn thì cuộc sống chúng ta đã trở nên ý nghĩa rồi. Bởi khi chúng ta sống tốt, chúng ta đã gián tiếp tạo ra những giá trị tích cực dành cho xã hội.
Còn đối với các đối tượng đóng vai trò “nhận”, có bao giờ bạn tự hỏi rằng họ sẽ vui, cuộc đời họ sẽ ý nghĩa hơn, giá trị hơn??? Tôi nghĩ là khá hiếm. Từ đó có thể nhận định rằng những giá trị tinh thần của các hoạt động thiện nguyện quay trở về với các bạn nhiều hơn, từ những cái như là “vui”, “ý nghĩa” hay những ánh mắt ngưỡng mộ mà người khác dành cho các bạn. Cán cân “cho – nhận” trong trường hợp này bị lệch rất nhiều.
Câu hỏi tận đáy lòng: “Sau mỗi chương trình, bạn có quay về để giúp họ phát triển hơn?”
Không những vậy, có một vài CLB với quy mô nhỏ, nhưng lại “tự cao” và luôn “xem thường” các tổ chức khác. Những chương trình họ thực hiện cũng rất đỗi đơn giản và bình thường như các CLB khác nhưng sao lại đề cao bản thân như vậy – trong khi giá trị là dành cho cộng động. Thông qua các hoạt động, họ dường như muốn PR thương hiệu nhiều hơn, tự cho mình là lớn nhất, No.1 – trong khi giá trị mang lại cho xã hội thì là No.0. Như thế, còn chưa được gọi là thiện nguyện – nói chi đến phát triển cộng đồng.
Cuối cùng…
Hoạt động thiện nguyện là một trong những món ăn tinh thần không thể thiếu của xã hội hiện tại, tuy nhiên khi đã đến với cộng đồng – dù ít hay nhiều, hãy luôn tận tâm và tận lực, hãy “cho” thật sự – không toan tính, hãy sử dụng hiệu quả nhất những nguồn lực của xã hội. Hoạt động thiện nguyện tuy không thể giải quyết những vấn đề trước mắt của xã hội nhưng đó là bước đệm để xã hội có một cái nhìn, một sự quan tâm hơn đến những vấn đề đó.
Tôi viết những dòng tâm sự này, chỉ mong mọi người hiểu hơn về Thiện nguyện – bởi tôi cũng là một người đi lên từ thiện nguyện. Tuy nhiên, đây không phải con đường dành cho những ai thực sự muốn thay đổi xã hội này. Nhưng nếu đã làm thì hãy làm hết sức có thể.
“Thiện nguyện không thể thay đổi được xã hội, muốn xã hội thay đổi – trước tiên, hãy thay đổi bản thân”
Cơn gió lạ
